Święta i dni wolne od pracy w Szwajcarii – kiedy przypadają i jak reguluje je prawo?

Podjąłeś pracę w Szwajcarii i chcesz sprawdzić, ile przysługuje Ci dni wolnych od pracy oraz kiedy przypadają? Pamiętaj, że w alpejskim kraju święta są nieco inaczej uregulowane niż w Polsce. Jak? O tym przeczytasz w tym poradniku.

Kiedy przypadają święta i dni wolne od pracy w Szwajcarii?

To zależy! Wspólnym mianownikiem jest Święto Narodowe, ale poza nim każdy kanton, a nawet poszczególne gminy w danym kantonie mają swoje dni wolne od pracy.

Pełną rozpiskę z podziałem na kantony znajdziesz na grafice poniżej:

Święta i dni wolne od pracy – definicje

W myśl prawa świętami lub dniami wolnymi od pracy są dni, w które z przyczyn religijnych,  historycznych lub uroczystości komunalnych jako pracownik nie musisz świadczyć pracy. Zasadniczo może chodzić o pełen dzień (niem. Tag) lub niepełny dzień (niem. Halbtag), kiedy to pracujesz przez 6 zamiast zwyczajowych 8 godzin. 

Dzień ustawowo wolny od pracy – niem. Bundesfeiertag

Szwajcaria wprowadziła tylko jeden dzień ustawowo wolny od pracy, który obowiązuje na poziomie państwowym. Jest to święto narodowe, które przypada 1 sierpnia. Tak zwany Bundesfeiertag z punktu widzenia prawa pracy jest traktowany jako niedziela, a pracodawca wypłaca za ten dzień normalnie wynagrodzenie. 

Są oczywiście sytuacje, kiedy trzeba przyjść do pracy nawet w święto narodowe. W tym zakresie szwajcarskie prawo pracy opiera się na regulacjach dotyczących pracy w niedzielę (niem. Sonntagsarbeit). Jeśli jednak dojdzie do sytuacji, w której przepisy nie znajdują zastosowania, a zachodzą okoliczności, które uzasadniają pracę w ten dzień, pracownicy mogą wykonywać swoje obowiązki. Pamiętaj jednak, że jeśli świadczysz pracę do 5 h, możesz ją odebrać w formie godzin. Jeśli jednak czas pracy w święto narodowe przekroczy 5 godzin, pracodawca musi zagwarantować Ci pełny wolny dzień (tzw. Ersatzruhetag).

Dni wolne od pracy, które mają status niedziel (niem. Den Sonntagen gleichgestellte Feiertage)

Święto narodowe w Szwajcarii jest, póki co jedynym dniem wolnym od pracy, który został ustanowiony w prawie ogólnokrajowym. Kantony mają jednak pewne pole do manewru. Każdy z nich może ustanowić na swoim terenie (oprócz 1 sierpnia) do ośmiu dni wolnych od pracy, które z punktu widzenia prawa będą traktowane jako niedziele. Zasadniczo praca w takie dni jest zabroniona. Jeśli jednak już pracować trzeba, potrzebne jest do tego stosowne pozwolenie. Prawo przewiduje szereg wyjątków, do których m.in. zalicza się gastronomia czy rolnictwo. 

W zależności od czasu pracy w dniu, w którym przypada święto, pracodawca musi zapewnić inny dzień wolny od pracy, lub dać możliwość odebrania przepracowanych godzin oraz wypłacić 50% dodatku do wynagrodzenia.

Wskazówka: Jeśli jako pracownik musisz pracować w niedzielę lub święto, Twój pracodawca powinien na Twoje życzenie zapewnić Ci czas potrzebny do wzięcia udziału w uroczystościach religijnych.

Dni wolne od pracy, które nie mają statusu niedzieli (niem. Den Sonntagen nicht gleichgestellte Feiertage)

Kantony oraz gminy mogą dodatkowo do wcześniej wspomnianych ośmiu dni wolnych od pracy uchwalić kolejne święta. Te z punktu widzenia szwajcarskiego prawa pracy nie mają jednak statusu niedzieli. Jeśli przypadają na dni robocze, są one normalnymi dniami pracy, podczas których nie można pracować. W tym przypadku zastosowanie znajdują gminne przepisy dotyczące spoczynku.

Wskazówka: Kantony mogą ustanawiać dni wolne od pracy tylko dla wybranych gmin!

Dni wolne od pracy uwarunkowane religijnie

Niektóre religie mają swoje własne święta, które nie pokrywają się ze świętami religijnymi w danym kantonie. Jeśli przynależysz do takiej religii, również masz prawo do ich obchodzenia. W takim wypadku musisz o tym powiadomić pracodawcę na co najmniej trzy dni przed danym świętem. Taki dzień wolny nie jest płatny, ale możesz go odpracować.

Święta w Szwajcarii a choroba, wypadek czy urlop 

Jeśli w Szwajcarii święto lub dzień wolny od pracy przypada na dzień roboczy, jako pracownik, nie musisz świadczyć pracy. Jeśli jednak przypada w sobotę lub niedzielę (czyli zwyczajowe dni spoczynku), nie przysługuje Ci dodatkowy dzień wolny do wykorzystania. To samo dotyczy sytuacji, kiedy to dzień wolny od pracy przypada na czas, w którym nie mogłeś świadczyć pracy z uwagi np. na chorobę czy wypadek oraz z powodu nieobecności (np. związanej ze służbą wojskową). Dzień wolny od pracy przypadający na okres Twojego urlopu nie jest odliczany od dni urlopowych.

Dni wolne od pracy przypadające na dzień roboczy – co mówi prawo?

Święta, które mają status niedziel, są zgodnie ze szwajcarskim prawem pracy zawsze wolne – w Szwajcarii zasadniczo praca w niedziele jest bowiem zabroniona. W przypadku świąt, które nie mają statusu niedzieli, a które przypadają na dzień roboczy, ważne są zapisy ujęte w umowie. Możesz być przykładowo zobowiązany do nadpracowania lub odpracowania takiego dnia albo święto pozostanie niepłatne.

Wynagrodzenie za dzień wolny od pracy w Szwajcarii

Szwajcarskie prawo reguluje tylko i wyłącznie wynagrodzenie za święto narodowe (niem. Bundesfeiertag), które w myśl przepisów jest dniem płatnym. Jeśli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, to zwyczajowo pracodawca nie potrąci nic z Twojej wypłaty za taki dzień. Wyjątek stanowią pracownicy, których pensje opierają się o wynagrodzenie godzinowe, dzienne lub tacy, którzy pracują na akord. Nie mogą oni rościć sobie prawa do wynagrodzenia, jednak taka okoliczność zwykle jest już uwzględniona w kalkulacji wynagrodzenia.

Źródła: weka.ch / ch.ch / seco.admin.ch
Stan na: 11.01.2024