27.05.2022
Płaca minimalna, czyli Mindestlohn w Szwajcarii – niezbędnik pracownika
W przeciwieństwie np. do Polski czy Niemiec, w Szwajcarii nie ma powszechnie obowiązującej ustawowej płacy minimalnej (niem. Mindestlohn). Stawki minimalne jednak obowiązują w wielu branżach i zawodach. Minimum płacowe zwykle regulują umowy taryfowe (niem. Gesamtarbeitsvertrag) lub kantonalne płace minimalne.
Czym jest płaca minimalna w Szwajcarii?
Płaca minimalna określa ile najmniej musi zarabiać pracownik. Tym samym obowiązujące stawki są dla pracodawców dolną granicą wynagrodzenia. Zastanawiasz się, czym różni się płaca minimalna w Szwajcarii od zwyczajowo wypłacanego wynagrodzenia? W tym drugim przypadku mowa o stawkach, które przykładowo utarły się w danym zawodzie lub branży. Jeśli jednak zwyczajowo wypłacane wynagrodzenie jest niższe od minimalnej stawki, to wykładnią dla pracodawcy jest Mindestlohn określony umową taryfową (niem. Gesamtarbeitsvertrag, w skrócie GAV).
Płace minimalne a umowy taryfowe GAV w Szwajcarii
Umowa taryfowa, czyli Gesamtarbeitsvertrag (GAV) to porozumienie, które zawierają przedstawiciele pracodawców danej branży lub gałęzi gospodarki z przedstawicielami pracowników. GAV może obowiązywać również w danej firmie. Umowa taryfowa w Szwajcarii definiuje minimalne wymagania dotyczące stosunku pracy.
Pamiętaj jednak, że nie każdy pracodawca jest gotowy do negocjacji ze związkami zawodowymi, czy przedstawicielami pracowników. Dobitnie pokazują to statystyki – blisko połowa zatrudnionych w alpejskim kraju jest chroniona postanowieniami umowami taryfowymi. Zgodnie z danymi Szwajcarskiego Zrzeszenia Związków Zawodowych (SGB) tylko 1,7 mln z 5 mln zatrudnionych w kraju pracuje w firmie, branży lub gałęzi gospodarki, dla której GAV definiuje minimalną stawkę.
Wskazówka!
Ewidencję wszystkich umów taryfowych w Szwajcarii prowadzi Szwajcarskie Zrzeszenie Związków Zawodowych (SGB). Jeśli masz wątpliwości, czy chroni cię GAV sprawdź katalog oraz ewentualne postanowienia umowy taryfowej na stronie www.gav-service.ch
Kantonalne płace minimalne
Do niedawna w Szwajcarii nie obowiązywały tzw. kantonalne płace minimalne. Taki stan rzeczy trwał do 2017 roku. Wtedy to kanton Neuchâtel wprowadził jako pierwszy minimalną stawkę. W kolejnych latach do tego grona dołączyły Jura (2020 rok), Ticino (2021), Genewa (2022) oraz Bazylea-Miasto (2021).
Kantonalne płace minimalne są jednak różnie definiowane:
- W kantonie Neuchâtel kantonalna płaca minimalna wynosi w 2022 roku 20,08 CHF/h i zasadniczo obowiązuje wszystkie osoby zatrudnione w regionie. Wyjątkiem jest rolnictwo, dla którego rząd kantonu ustanowił odrębną, niższą stawkę.
- W Jurze kantonalna płaca minimalna wynosi 20 CHF/h, ale obowiązuje szereg wyjątków dla branż z powszechnie obowiązującymi umowami taryfowymi oraz dla firm z umowami taryfowymi. Wyłączone z kantonalnej płacy minimalnej są również branże z umowami branżowymi (NAV).
- W kantonie Ticino kantonalna płaca minimalna jest uzależniona od mediany zarobków w branży i waha się między 19 a 19,50 CHF/h. Kantonalna stawka minimalna nie dotyczy jednak pracowników chronionych umowami taryfowymi (GAV), które zawierają płacę minimalną.
- Kantonalna płaca minimalna w Genewie w 2022 roku wynosi 23,27 CHF/h i obowiązuje również branże z umowami taryfowymi (GAV).
- Władze Bazylei-Miasta również wprowadziły kantonalną płacę minimalną w wysokości 21 CHF/h. Minimalna stawka nie ma zastosowania dla branż z umowami taryfowymi (GAV).
Wskazówka!
W kantonie Zurych trwają dyskusje na temat kantonalnej płacy minimalnej. W Zurychu, Winterthurze oraz Kloten wystartowały inicjatywy, które mają na celu ustanowienie minimalnej stawki na poziomie 23 CHF/h. Natomiast takie kantony jak Berno, St. Gallen, czy Turgowia odrzuciły wnioski o wprowadzenie kantonalnej płacy minimalnej.
© Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu jest możliwe tylko za zgodą wydawcy strony.