Co oznaczają skróty EAV, NAV i GAV, czyli o umowach w Szwajcarii

W Szwajcarii podobnie jak w Polsce, jako pracownik powinieneś podpisać ze swoim pracodawcą umowę o pracę. Ten dokument reguluje warunki zatrudnienia. Ale uwaga! W Szwajcarii prócz zwykłej umowy o pracę (EAV), możesz spotkać się także z umowami branżowymi (NAV) oraz taryfowymi (GAV). Czym się różnią? Sprawdź!

Umowy definiują rynek pracy, dlatego warto je znać, zwłaszcza jeśli jedziesz do obcego kraju. W Szwajcarii możesz mieć do czynienia ze zwykłą umową o pracę, którą zawrzesz ze swoim pracodawcą (pamiętaj o formie pisemnej!), oraz z umowami, które regulują do pewnego stopnia stosunek pracy w danej branży. Co więcej, mogą to robić zarówno na płaszczyźnie krajowej, jak i regionalnej. 

Ważne! Umowa o pracę w Szwajcarii powinna mieć formę pisemną. Jednak umowy zawarte ustnie są również wiążące. Co więcej, posiadają taki sam status prawny!

Zwykła umowa o pracę, czyli Einzelarbeitsvertrag (EAV) w Szwajcarii

Zatrudniłeś się u szwajcarskiego pracodawcy? Powinieneś otrzymać i podpisać umowę. Szwajcarskie prawo zwykłą umowę o pracę określa jako Einzelarbeitsvertrag (w skrócie EAV). Dokument definiuje prawa i obowiązki zarówno twoje, jako pracownika, jak i pracodawcy. Z tego też powodu obie strony muszą złożyć na nim podpis. W alpejskim kraju obowiązuje swoboda zawierania umów, jednak prawo jasno określa, co powinna zawierać szwajcarska umowa o pracę. Do obowiązkowych pozycji zaliczają się:

  • dane pracodawcy i pracownika,
  • data rozpoczęcia stosunku pracy,
  • funkcja/stanowisko pracownika,
  • wynagrodzenie oraz dodatki do wynagrodzenia,
  • tygodniowy czas pracy.

Ważne! Jeśli podpisałeś umowę na czas określony (niem. befristeter Arbeitsvertrag), pracodawca powinien w niej jasno określić termin wygaśnięcia stosunku pracy. Ponadto w umowie powinny pojawić się zapisy o zakazie konkurencji oraz godzinach nadliczbowych.

Umowa taryfowa, czyli Gesamtarbeitsvertrag (GAV)

GAV to porozumienie, które zawierają przedstawiciele pracodawców w danej branży lub gałęzi gospodarki z przedstawicielami pracowników. Umowa taryfowa w Szwajcarii definiuje minimalne wymagania dotyczące stosunku pracy. Obecnie w kraju obowiązuje około 1.400 takich umów. Zwykle zapewniają one lepsze warunki pracy, wyższe wynagrodzenia oraz ograniczają nieuczciwe praktyki pracodawców poprzez szczegółowe regulacje i wytyczne, których muszą się trzymać.

Rodzaje umów taryfowych w Szwajcarii:

  • ogólnokrajowe, które obowiązują dla danej branży na terenie całej Konfederacji,
  • regionalne, które obowiązuję np. na terenie danego kantonu,
  • firmowe, które obejmują swoją skutecznością daną firmę.

Ważne! Umowa taryfowa, czyli Gesamtarbeitsvertrag w Szwajcarii obowiązuje zasadniczo tylko pracowników zorganizowanych w związkach zawodowych, które podpisały porozumienie. Kto nie jest członkiem takiej organizacji nie może rościć sobie prawa do warunków zapisanych w GAV, chyba że tak zapisano w umowie o pracę, czyli EAV.   

Umowa branżowa, czyli Normalarbeitsvertrag (NAV) w Szwajcarii

Określenie Normalarbeitsvertrag (w skrócie NAV) może być nieco mylące. Nie możesz bowiem postawić znaku równości między “normalną” umową o pracę w Szwajcarii a umową branżową. Umowa branżowa NAV jest w swoich założeniach podobna do GAV. Czym się różnią? W branżach, dla których nie obowiązuje umowa taryfowa, władze kraju lub kantonu mogą wprowadzić umowy branżowe z płacami minimalnymi. W takim wypadku pracodawca może oferować tylko takie lub lepsze warunki. NAV reguluje także zawarcie umowy o pracę, jej treść oraz zakończenie stosunku pracy.

Umowy branżowe w Szwajcarii są zwykle wprowadzane w sytuacji, kiedy pracodawcy notorycznie łamią branżowe lub lokalne warunki płacowe. NAV ma zapobiegać takim sytuacjom. 

Ważne! Umowy branżowe obowiązują w Szwajcarii m.in. dla rolnictwa, czy służby zdrowia! 

 

© Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu jest możliwe tylko za zgodą wydawcy strony.