Płaca minimalna i system wynagrodzeń w hotelarstwie i gastronomii w Szwajcarii

Podejmujesz pracę w gastronomii lub hotelarstwie w Szwajcarii? Zastanawiasz się, jak wygląda podstawa prawna regulująca system wynagrodzeń, wysokość płacy minimalnej, czy potrąceń od wynagrodzenia? W tym poradniku znajdziesz wszystkie te informacje.

L-GAV, czyli umowa taryfowa dla gastronomii i hotelarstwa w Szwajcarii

System wynagrodzeń w hotelarstwie i gastronomii opiera się w Szwajcarii przede wszystkim na płacach brutto. Podstawą prawną jest umowa taryfowa, czyli Gesamtarbeitsvertrag (niem. GAV). Dla hotelarstwa i gastronomii jest to tzw. L-GAV.

L-GAV precyzuje m.in.:

  • zasady dotyczące zatrudnienia i wypowiedzenia umowy,
  • podstawę wynagrodzenia w tym także płace minimalne, wypłatę 13-stki, potrącenia z wynagrodzenia, wypłatę pensji,
  • czas pracy i wymiar urlopu,
  • świadczenia zastępujące wynagrodzenie (np. na czas niezdolności do pracy).

W umowie taryfowej znajdziesz również zapis mówiący o tym, że wynagrodzenia w umowach powinny być podawane w formie brutto zgodnie z tym, jak są definiowane przez ustawy o AHV (niem. Alters- und Hinterlassenenversicherung). 

System wynagrodzeń 

Zasady dotyczące wypłacania wynagrodzeń oraz obliczania ich wysokości są ujęte w umowie o pracę (niem. Arbeitsvertrag). Szwajcarskie prawo zasadniczo dopuszcza dla gastronomii i hotelarstwa różne systemy wynagrodzeń np. stałe wynagrodzenie (niem. Festlohn), wynagrodzenie prowizyjne (niem. Umsatzlohn) oraz kombinacje obu systemów.

Pamiętaj!

Niezależnie od systemu wynagrodzeń zawsze masz prawo do otrzymania wynagrodzenia odpowiadającego co najmniej płacy minimalnej dla hotelarstwa i gastronomii. Jeśli więc Twoje wynagrodzenie prowizyjne będzie niższe od płacy minimalnej (niem. Mindestlohn), to pracodawca musi pokryć różnicę. 

Płaca minimalna w gastronomii i hotelarstwie

L-GAV, czyli umowa taryfowa dla gastronomii i hotelarstwa jasno określa minimalne wynagrodzenia. Płaca minimalna jest zasadniczo zależna od wykształcenia i doświadczenia. Patrząc więc z perspektywy pracodawcy, musi on określić, do jakiej kategorii wynagrodzenia przynależysz. Stąd też osoby bez wykształcenia kierunkowego mają niższe stawki minimalne niż pracownicy, którzy uzyskali Federalne Świadectwo Umiejętności (niem. Eidgenössisches Fähigkeitszeugnis) lub równoważne wykształcenie.

Pamiętaj!

Wykształcenie, ewentualnie dyplom uzyskany poza granicami Szwajcarii, są częściowo również honorowane. Powinieneś dostarczyć swojemu pracodawcy wszelkie materiały potwierdzające swoje kwalifikacje, tak by ten mógł przypisać Cię do właściwej grupy wynagrodzeniowej. 

W razie wątpliwości o grupie może zadecydować Sekretariat Stanu ds. Edukacji i Badań Naukowych oraz Innowacji (niem. Staatssekretariat für Bildung, Forschung und Innovation, w skrócie SBFI). W celu wyjaśnienia stosowny wniosek może złożyć zarówno pracodawca, jak i pracownik.

Wysokość płacy minimalnej w gastronomii i hotelarstwie w Szwajcarii

Umowa taryfowa dla hotelarstwa i gastronomii rozróżnia cztery kategorie wynagrodzeniowe. Wysokość płacy minimalnej w gastronomii i hotelarstwie w Szwajcarii będzie zatem zależna od tego, do której z grup przynależysz.

I grupa wynagrodzeniowa – 3.803 CHF brutto

Osoby przynależące do I grupy (bez wykształcenia zawodowego) muszą otrzymać minimum 3.582 CHF brutto, natomiast osoby bez wykształcenia zawodowego, ale z ukończonym kursem progresso (tzw. Progresso-Ausbildung) muszą otrzymać 3.803 CHF brutto.

II grupa wynagrodzeniowa – 3.927 CHF brutto

Przynależą do niej pracownicy z podstawowym wykształceniem zawodowym potwierdzonym Szwajcarskim Certyfikatem Zawodowym (niem. Berufsattest) oraz równoważnym wykształceniem. W tym przypadku płaca minimalna wynosi 3.927 CHF brutto.

III grupa wynagrodzeniowa – od 4.369 CHF brutto

III grupa wynagrodzeniowa obejmuje:

  • Pracowników z wykształceniem zawodowym, którzy uzyskali Federalne Świadectwo Umiejętności (niem. eidgenössisches Fähigkeitszeugnis) lub równoważne wykształcenie,
  • Pracowników z wykształceniem zawodowym, którzy uzyskali Federalne Świadectwo Umiejętności (niem. eidgenössisches Fähigkeitszeugnis) lub równoważne wykształcenie oraz ukończyli 6-dniowy kurs zawodowy.

 

W zależności od wykształcenia i odbytego kursu płaca minimalna to 4369 CHF brutto lub 4.473 CHF brutto.

IV grupa wynagrodzeniowa – 5.108 CHF brutto

Ostatnia grupa wynagrodzeniowa dotyczy osób, które zdały szwajcarski egzamin zawodowy, czyli Berufsprüfung. W tym wypadku minimum wynosi 5.108 CHF brutto.

Płaca minimalna a wyjątki

L-GAV przewiduje również cztery sytuacje, w których minimalna stawka jest niższa lub nie obowiązuje. 

W ramach tzw. okresu wdrożeniowego (niem. Einführungszeit) pracodawca może wypłacać stawki niższe niż minimalna. L-GAV określa jednak jasno zasady, na których może się to odbywać. Płaca może zostać maksymalnie obniżona o 8% na okres od 3 do 12 miesięcy. 

By jednak firma mogła wypłacać niższe wynagrodzenie w okresie wdrożeniowym, w umowie o pracę musi znaleźć się stosowny zapis. 

Pozostałe wyjątki dotyczą studentów, praktykantów oraz osób uczących się zawodu, dla których obowiązują inne zasady bądź stawki.  

13 w gastronomii i hotelarstwie

Umowa taryfowa przewiduje wypłatę trzynastego wynagrodzenia dla pracowników branży gastronomicznej oraz hotelarskiej. Tym samym przysługuje Ci jedna dodatkowa pensja w pełnej wysokości. 

Jeśli nie przepracowałeś pełnego roku, przysługuje Ci trzynastka w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu. Jeśli jednak Twój stosunek pracy zakończył się w ramach okresu próbnego, Twoje prawo do dodatkowego wynagrodzenia przepada.

Co innego w przypadku choroby, niezdolności do pracy z powodu wypadku czy też ciąży. W tych sytuacjach ciągle przysługuje Ci dodatkowe wynagrodzenie.

Pamiętaj!

Trzynaste wynagrodzenie może być wypłacane w różny sposób. W zależności od pracodawcy może to być raz w roku, dwa razy w roku, na koniec sezonu czy też na koniec miesiąca dodatkowo do wynagrodzenia. 

Napiwki a wynagrodzenie 

Tylko od gościa danego lokalu lub hotelu zależy, czy da Ci napiwek. W Szwajcarii podobnie jak w Polsce są one dobrowolne. Umowa taryfowa nie definiuje sposobu podziału napiwków w alpejskim kraju. Decyduje o tym firma. W kontekście wynagrodzenia powinieneś jednak wiedzieć, że napiwek (niem. Trinkgeld) nie jest jego częścią, a tym samym nie może być zaliczany na poczet płacy minimalnej. 

Innymi słowy, jeśli np. otrzymasz 100 CHF napiwku, Twój pracodawca nie może obniżyć Twojego wynagrodzenia o taką właśnie sumę.

Zakwaterowanie i wyżywienie a potrącenia z wynagrodzenia

Zgodnie z prawem, jeśli korzystasz z zakwaterowania i wyżywienia oferowanego przez pracodawcę, ten może potrącić Ci stosowną kwotę z wynagrodzenia. Ile? Zapisy ujęte w L-GAV kierują do minimalnych stawek, które określają ustawy o AHV oraz szwajcarski fiskus:

  CHF / dzień CHF / miesiąc
Śniadanie 3.50 CHF 105.00 CHF
Obiad 10.00 CHF 300.00 CHF
Kolacja 8.00 CHF 240.00 CHF
Pełne wyżywienie 21.50 CHF 645.00 CHF
     
Zakwaterowanie 11.50 CHF 345.00 CHF
Pełne wyżywienie i zakwaterowanie 33.00 CHF 990.00 CHF

Pamiętaj!

Zasadniczo pracodawca powinien odliczać tylko należności za spożyte posiłki. Dotyczy to również potrąceń ryczałtowych. 

Wypłata wynagrodzenia

Wynagrodzenie powinno trafić na Twoje konto najpóźniej ostatniego dnia danego miesiąca. Jeśli jednak zawarłeś stosowne porozumienie z pracodawcą, termin ten może zostać wydłużony do szóstego dnia kolejnego miesiąca.

Oprócz wynagrodzenia za dany miesiąc powinieneś od swojego pracodawcy otrzymać również przejrzysty odcinek wypłaty, na którym wyszczególni wynagrodzenie netto oraz brutto. 

Stan na: 30.05.2023
Źródło: L-GAV

© Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu jest możliwe tylko za zgodą wydawcy strony.