Okres próbny w Szwajcarii – wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć

Okres próbny w pracy to ważna faza, w której pracodawca zapoznaje się z pracownikiem. Istnieje jednak kilka prawnych szczegółów, na które warto zwrócić uwagę. Wyjaśniamy co powinieneś wiedzieć o okresie próbnym w Szwajcarii i odpowiadamy na najważniejsze pytania związane z tym tematem. 

Co to jest okres próbny? Tak definiuje go szwajcarskie prawo pracy

Okres próbny w stosunku pracy ma na celu wzajemne poznanie się między nowym pracownikiem a pracodawcą, oraz sprawdzenie, czy współpraca jest możliwa. Z jednej strony, jako pracownik, powinieneś sprawdzić, czy środowisko pracy Ci odpowiada, czy zadania są na tyle ciekawe, abyś mógł je wykonywać, i czy jesteś w stanie je realizować. 

Z drugiej strony, firma chce ocenić, czy pasujesz do kultury organizacyjnej i czy Twoje wykonywanie obowiązków jest na odpowiednim poziomie. Ważny jest również aspekt międzyludzki, czyli to, czy czujesz się komfortowo w zespole i czy sposób komunikacji między pracownikami odpowiada Twoim oczekiwaniom. Jeśli obie strony będą zadowolone, może zaowocować to długoterminową współpracą.

Czy okres próbny w Szwajcarii jest obowiązkowy?

Jeśli w umowie o pracę nie jest inaczej zapisane, zgodnie z prawem pierwszy miesiąc traktowany jest jako okres próbny. Możliwe jest jednak, że w umowie zawarto klauzulę o rezygnacji z okresu próbnego, bowiem nie jest on obowiązkowy. 

Wyjątkiem jest umowa o przyuczenie do zawodu (niem. Lehrvertrag), w której wymagany jest minimum jeden miesiąc okresu próbnego. W przypadku umowy na czas określony, bez dodatkowych ustaleń nie ma okresu próbnego, ale może on zostać zapisany w umowie o pracę.

Jak długo trwa okres próbny?

Okres próbny rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia pracy i trwa co najmniej miesiąc, chyba że strony umowy o pracę zrezygnowały z tego okresu. Możliwe jest przedłużenie okresu próbnego do trzech miesięcy, jeśli co do takiego zapisu porozumiałeś się z pracodawcą. W przypadku umowy o naukę zawodową (niem. Lehrvertrag), bez dodatkowych ustaleń, pierwsze trzy miesiące traktowane są z punktu widzenia prawa jako okres próbny, przy czym możliwe jest skrócenie go do miesiąca lub wydłużenie do sześciu miesięcy w szczególnych przypadkach.

Czy okres próbny może zostać przedłużony?

Okres próbny w Szwajcarii trwa co najmniej jeden i maksymalnie trzy miesiące. Dłuższy okres próbny nie jest dopuszczalny zgodnie z przepisami obowiązującymi w Szwajcarii. Jednakże okres próbny może zostać wydłużony o czas nieobecności pracownika, jeśli w tym czasie choruje, idzie odbywać służbę wojskową lub uległ wypadkowi. 

Wyjątek stanowi sytuacja u osób uczących się zawodu, gdzie możliwe jest przedłużenie okresu próbnego do sześciu miesięcy, jednakże taka zmiana wymaga zgody władz kantonu.

Jaki jest okres wypowiedzenia w czasie okresu próbnego?

Jedną z cech okresu próbnego jest wyjątkowo krótki okres wypowiedzenia. W trakcie tego okresu zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą w każdej chwili (czyli nie tylko na koniec miesiąca, jak ma to miejsce po zakończeniu okresu próbnego) rozwiązać umowę o pracę w ciągu siedmiu dni kalendarzowych. Oczywiście, jeśli w umowie o pracę strony nie postanowiły inaczej. 

Prawo dopuszcza również ustalenie w umowie o pracę dłuższego lub krótszego okresu wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy w czasie okresu próbnego nie ma też obowiązku podawania przyczyny tej decyzji.

Do kiedy można złożyć wypowiedzenie w czasie okresu próbnego?

Aby skorzystać z krótkiego okresu wypowiedzenia w czasie okresu próbnego, wypowiedzenie musi dotrzeć do drugiej strony najpóźniej w ostatni dzień okresu próbnego. Ważna jest data otrzymania pisma, a nie data jego wysłania.

Jakie obowiązują okresy wypowiedzenia w Szwajcarii po okresie próbnym?

Po zakończeniu okresu próbnego zaczynają obowiązywać nowe okresy wypowiedzenia. Zgodnie z prawem wynoszą one co najmniej jeden miesiąc w pierwszym roku pracy, co najmniej dwa miesiące między drugim a dziewiątym rokiem pracy oraz co najmniej trzy miesiące od dziesiątego roku pracy. W umowie o pracę strony mogą ustalić dłuższe lub krótsze okresy wypowiedzenia. 

Ważne! Wypowiedzenia musisz złożyć na koniec miesiąca.

Co w przypadku choroby w czasie okresu próbnego?

Jeśli będziesz chory przez dłuższy czas w okresie próbnym, nie zapewnia to wystarczającej możliwości poznania się pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Dlatego okres próbny może zostać przedłużony, jeśli nie możesz przyjść do pracy z powodu wypadku, choroby lub służby wojskowej. Okres próbny wydłuża się dokładnie o liczbę dni, w których byłeś nieobecny w pracy.

Czy umowa o pracę może zostać rozwiązana w czasie okresu próbnego, jeśli pracownik jest chory?

W szwajcarskim prawie pracy istnieją tzw. okresy ochronne, które chronią pracowników przed wypowiedzeniem umowy o pracę w przypadku choroby, ciąży lub wypadku. W czasie okresu próbnego te okresy ochronne nie mają jednak zastosowania, co oznacza, że w okresie próbnym umowa o pracę może zostać rozwiązana, nawet jeśli pracownik jest chory.

Czy wypowiedzenie w czasie okresu próbnego z powodu ciąży jest dozwolone?

Podczas okresu próbnego pracownicy w Szwajcarii nie mają szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem. Dotyczy to także przypadku, gdy pracownica w tym czasie zajdzie w ciążę. W związku z tym, wypowiedzenie w czasie okresu próbnego z powodu ciąży jest dozwolone. 

Uwaga! Kobieta nie ma jednak obowiązku informowania pracodawcy o swojej ciąży.

Czy mogę wziąć urlop w czasie okresu próbnego?

W Szwajcarii nie ma ustawowego przepisu, który regulowałby, czy w czasie okresu próbnego można wziąć urlop. W tym przypadku zależy to od dobrej woli pracodawcy. Jeśli jednak masz już zaplanowany urlop, powinieneś o tym wspomnieć podczas rozmowy kwalifikacyjnej i wyjaśnić tę kwestię. W przeciwnym razie, nie zaleca się brać długiego urlopu w okresie próbnym. Jeśli jednak potrzebujesz wziąć jeden lub dwa dni wolnego, dla większości pracodawców nie stanowi to problemu. Urlop nie wydłuża okresu próbnego, chyba że umowa stanowi inaczej.

Jak mogę przygotować się do rozmowy po okresie próbnym?

Rozmowa po okresie próbnym to ważna wymiana opinii między Tobą a Twoim przełożonym. Twój szef udzieli ci informacji zwrotnej na temat twojej pracy, zachowania w zespole i tego, co mogłoby ulec poprawie. Będziesz również mieć możliwość wyrażenia, co najbardziej lubisz w swojej pracy, co chciałbyś poprawić i w jakich obszarach chciałbyś przejąć większą odpowiedzialność. 

Ważne jest, aby odpowiednio przygotować się do tej rozmowy. Zapisuj od początku swojej pracy, co szczególnie Ci się podoba w firmie i w Twojej roli oraz gdzie widzisz potencjał do zmian. Mając wszystko zapisane, nie zapomnisz o tym podczas rozmowy. Ważne jest, abyś wyraził swoją motywację, przedstawił propozycje zmian w sposób rzeczowy i był otwarty na krytykę od swojego przełożonego.

Czy mogę zażądać świadectwa pracy, jeśli umowa o pracę została rozwiązana w czasie okresu próbnego?

Tak, gdy tylko rozpoczniesz nową pracę w Szwajcarii, masz prawo do świadectwa pracy, a pracodawca jest zobowiązany do jego wystawienia, jeśli o to poprosisz. Jeśli jednak pracowałeś w firmie tylko przez krótki czas, takie świadectwo prawdopodobnie nie będzie ani specjalnie szczegółowe, ani pełne. Może jednak służyć jako potwierdzenie nawiązania stosunku pracy.

Czy obowiązuje nowy okres próbny, jeśli zmienię stanowisko w firmie?

Jeśli zmienisz swoje stanowisko w tej samej firmie, pracodawca może w niektórych przypadkach zażądać ponownego okresu próbnego. Jest to jednak raczej wyjątek i nie jest dozwolone, jeśli zmiana stanowiska jest tylko nieznaczna. Również po ukończeniu nauki zawodowej nie można ustalić nowego okresu próbnego.

Czy w okresie próbnym można otrzymywać niższe wynagrodzenie?

W okresie próbnym możliwe jest ustalenie niższego wynagrodzenia. Niektórzy pracodawcy stosują tę praktykę, aby zmotywować pracowników i zachęcić ich do pozostania po okresie próbnym. Zwykle oznacza to, że w pierwszych trzech miesiącach okresu próbnego wynagrodzenie jest o około 10% niższe, a po zakończeniu okresu próbnego jest ono zwiększane. Jeśli jednak w umowie o pracę nie ma wzmianki o takim rozwiązaniu, nie jest dozwolone obniżanie wynagrodzenia w czasie okresu próbnego.

Czy otrzymam wynagrodzenie, jeśli w okresie próbnym doznam wypadku lub zachoruję?

Zgodnie z prawem, w pierwszych trzech miesiącach nie ma obowiązkowej wypłaty wynagrodzenia w przypadku choroby, więc pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia, jeśli nie możesz przyjść do pracy z powodu choroby. 

Jednak jeśli pracodawca ma ubezpieczenie chorobowe, możliwa jest kontynuacja wypłaty wynagrodzenia, ale należy dokładnie sprawdzić warunki ubezpieczenia. W przypadku wypadku, z kolei, na podstawie obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego, wypłata wynagrodzenia jest zapewniona od trzeciego dnia nieobecności.

Jak wypowiedzenie w czasie okresu próbnego wpłynie na mój dalszy proces rekrutacyjny?

Jak już na początku wspominaliśmy, okres próbny służy wzajemnemu poznaniu się i sprawdzeniu, czy stanowisko odpowiada Twoim oczekiwaniom. Jeśli Ty lub Twój pracodawca zdecydujecie się na wypowiedzenie umowy w czasie okresu próbnego, jest to całkowicie normalne i nic, czego należałoby się wstydzić. W życiorysie podaj swoją działalność zawodową, nawet jeśli trwała ona tylko krótko, aby być szczerym i unikać luk. Jeśli dostaniesz zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną, zastanów się, jak wyjaśnić, dlaczego opuściłeś firmę już w trakcie okresu próbnego. Możliwości wyjaśnienia mogą obejmować fakt, że stanowisko było zbyt mało wymagające, nie odpowiadało Twoim oczekiwaniom lub branża nie była odpowiednia dla Ciebie.

Wskazówka! Nie krytykuj poprzedniego pracodawcy.

Źródło: jobs

Stan na: 24.02.2025

© Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu jest możliwe tylko za zgodą wydawcy strony.